Μετά από 67 χρόνια αθόρυβης πλοήγησης γύρω από τον πλανήτη μας, ο Vanguard 1, ο μακροβιότερος τεχνητός δορυφόρος που βρίσκεται ακόμη σε γήινη τροχιά, θα μπορούσε σύντομα να επιστρέψει πίσω. Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων, μεταξύ των οποίων αεροδιαστημικοί μηχανικοί, ιστορικοί και συγγραφείς, κατέθεσε μια συναρπαστική πρόταση: να μελετηθεί από κοντά και, ενδεχομένως, να ανακτηθεί αυτός ο πρωτοπόρος της διαστημικής εποχής. Ένα εγχείρημα που, αν υλοποιηθεί, θα αποτελούσε απόλυτη πρωτοτυπία στην ανάκτηση ενός διαστημικού οχήματος που έχει εκτεθεί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα στις σκληρές συνθήκες του Διαστήματος.
Ήταν το 1958, εν μέσω του διαστημικού ανταγωνισμού μεταξύ των ΗΠΑ και της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Μετά από κάποιες αρχικές δυσκολίες, με αποκορύφωμα την αποτυχημένη εκτόξευση του πρώτου αμερικανικού δορυφόρου, ο Vanguard 1 κατάφερε να τεθεί σε τροχιά στις 17 Μαρτίου και να γίνει ο δεύτερος αμερικανικός δορυφόρος που πέτυχε αυτό το ιστορικό κατόρθωμα. Παρότι ο Explorer 1, που είχε εκτοξευθεί λίγο νωρίτερα, επέστρεψε στη γήινη ατμόσφαιρα το 1970, ο Vanguard 1, που γεννήθηκε από το Εργαστήριο Ναυτικών Ερευνών (NRL), συνεχίζει ακούραστα το ελλειπτικό ταξίδι του γύρω από τη Γη, με περίγειο περίπου 660 χιλιόμετρα και απόγειο περίπου 3.822 χιλιόμετρα, σε κεκλιμένη τροχιά 34,25 μοιρών.
Σήμερα, αυτός ο μικρός πρωτοπόρος, ο οποίος ήταν ο πρώτος δορυφόρος που παρήγαγε ενέργεια μέσω ηλιακών κυψελών, δεν μεταδίδει πλέον δεδομένα από το 1964, όταν η ενέργεια που παρήγαγαν οι ηλιακοί συλλέκτες του έπεσε κάτω από το όριο που ήταν απαραίτητο για την τροφοδοσία του πομπού. Ωστόσο, η θέση του παρακολουθείται συνεχώς και τα δημόσια δεδομένα παρακολούθησης αποκαλύπτουν την τροχιά του.
Η ιδέα της ανάκτησης του Vanguard 1, αν και δεν είναι εντελώς νέα, κερδίζει έδαφος. Ο Matt Bille, αναλυτής αεροδιαστημικών ερευνών στην Booz Allen Hamilton, ηγήθηκε μιας μελέτης βιωσιμότητας για το σενάριο αυτό. «Δεν είμαστε οι πρώτοι που έχουμε αυτή την ιδέα και ελπίζουμε να μην είμαστε οι τελευταίοι», δήλωσε ο Bille, τονίζοντας ότι η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί από την αξιολόγηση της αξίας αυτής της επιχείρησης έναντι του κόστους που θα επωμιστούν οι όποιοι ενδιαφερόμενοι φορείς.
Τι θα μπορούσε όμως να μάθει κανείς από μια προσεκτική εξέταση αυτού του διαστημικού βετεράνου; Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, η ανάλυση των ηλιακών κυψελών, των μπαταριών και των μετάλλων του, καθώς και η μελέτη των επιπτώσεων των μικρομετεωριτών και των διαστημικών σκουπιδιών που συσσωρεύτηκαν σε σχεδόν εβδομήντα χρόνια, θα προσέφεραν πολύτιμες πληροφορίες. Θα ήταν μια μοναδική ευκαιρία να εξεταστούν οι επιπτώσεις της μακροχρόνιας έκθεσης στο διαστημικό περιβάλλον σε υλικά και εξαρτήματα.
Περιγράφηκαν επίσης διάφορες επιλογές για μια πιθανή αποστολή ανάκτησης. Μία από αυτές περιλαμβάνει τη μείωση της τροχιάς του Vanguard 1 για να διευκολυνθεί η αναχαίτισή του, ενώ μια άλλη προτείνει τη μεταφορά του στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) και στη συνέχεια την προετοιμασία του για την επιστροφή του στη Γη. Μόλις μελετηθεί, αυτό το κομμάτι της διαστημικής ιστορίας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα συναρπαστικό έκθεμα στο Smithsonian National Air & Space Museum.
Η ομάδα μελέτης προβλέπει τη δημιουργία μιας «Αρχής Αποστολής Vanguard» (VMA) που θα επιβλέπει την όλη επιχείρηση, η οποία χωρίζεται σε δύο φάσεις: αρχικά, την απόκτηση λεπτομερών εικόνων του δορυφόρου για την αξιολόγηση της κατάστασής του, και στη συνέχεια, σε περίπτωση θετικής έκβασης, τη φάση της πραγματικής ανάκτησης. Ωστόσο, η προσέγγιση ενός τόσο μικρού αντικειμένου –μια μπάλα αλουμινίου διαμέτρου μόλις 15 εκατοστών με κεραία 91 εκατοστών– θα απαιτήσει εξαιρετική προσοχή.
Το οικονομικό σκέλος δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Η ομάδα προτείνει ότι ένας ιδιώτης δανειστής με ιστορικά ή φιλανθρωπικά συμφέροντα θα μπορούσε να αναλάβει το κόστος. Ονόματα όπως ο Jared Isaacman, επιχειρηματίας που χρηματοδότησε το διαστημικό του ταξίδι με την SpaceX, ή ο Jeff Bezos της Blue Origin, ο οποίος υποστήριξε την ανάκτηση των κινητήρων Saturn V του προγράμματος Apollo, αναφέρονται ως πιθανά ενδιαφερόμενα πρόσωπα.
Η επιστροφή του Vanguard 1 στη Γη δεν θα ήταν μόνο ένα τεχνικό εγχείρημα υψηλού κύρους, αλλά θα προσέφερε επίσης σημαντικές ευκαιρίες εκμάθησης για τους μηχανικούς υλικών και τους ιστορικούς του Διαστήματος. Όπως επισημαίνουν ο Bille και οι συνεργάτες του, «η ανάκτηση του Vanguard 1 θα ήταν μια πρόκληση, αλλά ένα εφικτό βήμα προς τα εμπρός και ανεκτίμητο για ολόκληρη τη διαστημική κοινότητα των ΗΠΑ». Μια άποψη που συμμερίζεται και ο Bill Raynor του Naval Research Laboratory, ο οποίος υπογραμμίζει πως η παρακολούθηση της τροχιάς του Vanguard 1 παρείχε θεμελιώδη δεδομένα για την κατανόηση του ακανόνιστου σχήματος της Γης.
[via]
