Η διάστικτη επιφάνεια της Ευρώπης έχει γοητεύσει τους επιστήμονες από τότε που το Voyager 2 επέστρεψε εικόνες υψηλής ανάλυσης του δορυφόρου του Δία το 1979. Οι ευκαιρίες για να δούμε από κοντά αυτόν τον παγωμένο κόσμο ήταν ελάχιστες, αλλά το διαστημικό σκάφος Juno της NASA παρουσίασε τα καλύτερα στιγμιότυπα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα. Το διαστημικό σκάφος αποκάλυψε νέες δομές, πιθανές ενδείξεις για υδρατμούς και επιβεβαίωσε ότι ένας θεωρούμενος κρατήρας ήταν απλώς ένα τέχνασμα του φωτός.
Το Juno στάλθηκε για να μελετήσει τον Δία, εκτελώντας μια σειρά από επιμήκεις τροχιές που περιορίζουν τον χρόνο που περνάει από τις ζώνες ακτινοβολίας του πλανήτη. Η αποστολή έχει ξεπεράσει προ πολλού την αρχική διάρκεια ζωής του σχεδιασμού της, οπότε η ομάδα χρησιμοποίησε την ευκαιρία αυτή για να πραγματοποιήσει κοντινές διελεύσεις αρκετών φεγγαριών, όπως η ηφαιστειώδης Ιώ και η παγωμένη Ευρώπη.
Οι νέες εικόνες της Ευρώπης τραβήχτηκαν στις 29 Σεπτεμβρίου 2022 και είναι οι πρώτες νέες κοντινές λήψεις του δορυφόρου από το 2000, όταν το διαστημικό σκάφος Galileo πέρασε από εκεί. Το Juno πέρασε σε απόσταση μόλις 355 χιλιομέτρων από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου, δίνοντας στους επιστήμονες μια κοντινή ματιά στο εξωγήινο τοπίο της Ευρώπης.
Το Juno πέρασε ακριβώς πάνω από τον ισημερινό του δορυφόρου, επιστρέφοντας τέσσερις λεπτομερείς εικόνες της JunoCam από τις βαθιές εσοχές στην επιφάνεια, γνωστές ως lineae. Η Ευρώπη πιστεύεται ότι διαθέτει έναν παγκόσμιο υπόγειο ωκεανό με αλμυρό νερό, το οποίο περιστασιακά αναβλύζει στην επιφάνεια. Ένα από τα τέσσερα καρέ της JunoCam βοήθησε επίσης στη διαγραφή ενός κρατήρα από τους χάρτες. Επειδή η επιφάνεια αναδιαμορφώνεται συνεχώς, υπάρχουν πολύ λίγοι κρατήρες πρόσκρουσης. Ένα χαρακτηριστικό που ονομάζεται κρατήρας Gwern αποδεικνύεται ότι ήταν ένα σύνολο διασταυρούμενων κορυφογραμμών που δημιούργησαν μια στρογγυλή σκιά.
Οι γραμμές μπορεί να είναι ρωγμές στο παχύ παγωμένο κέλυφος που σχετίζεται με την πραγματική πολική περιδίνηση, μια θεωρία που υποστηρίζει ότι ο επιφανειακός πάγος της Ευρώπης αιωρείται ελεύθερα. Εάν αποσυνδεθεί από τον βραχώδη πυρήνα, το κέλυφος θα τεθεί υπό έντονη πίεση και θα προκαλέσει προβλέψιμα μοτίβα θραύσης. «Είναι η πρώτη φορά που αυτά τα μοτίβα ρωγμών χαρτογραφούνται στο νότιο ημισφαίριο, γεγονός που υποδηλώνει ότι η επίδραση της αληθινής πολικής περιδίνησης στην επιφανειακή γεωλογία της Ευρώπης είναι πιο εκτεταμένη από ό,τι είχε προσδιοριστεί προηγουμένως», δήλωσε η ερευνήτρια του Juno, Candy Hansen, από το Planetary Science Institute.
Εκτός από τις εικόνες της JunoCam, το διαστημικό σκάφος τράβηξε επίσης μια φωτογραφία με τη Stellar Reference Unit (SRU). Αυτή η εξαιρετικά ευαίσθητη κάμερα ανιχνεύει αμυδρά αστέρια για σκοπούς πλοήγησης. Για να αποφύγει την υπερέκθεση της εικόνας, η JPL έστρεψε την SRU στη σκοτεινή πλευρά της Ευρώπης.
Ο ασπρόμαυρος αισθητήρας SRU αποτυπώνει απίστευτες λεπτομέρειες, φωτιζόμενος μόνο από το ηλιακό φως που αντανακλάται από τον Δία. Κοντά στην κορυφή, ένα ζεύγος κορυφογραμμών εκτείνεται από τα ανατολικά προς τα δυτικά και περιβάλλεται από σκοτεινούς λεκέδες. Η ομάδα εικάζει ότι αυτές θα μπορούσαν να είναι θέσεις όπου πίδακες νερού διέφυγαν από τον ωκεανό ως πίδακες. 50 χιλιόμετρα πιο νότια βρίσκεται ένα χαρακτηριστικό που ονομάστηκε «Ο Πλατύπους», το οποίο διαθέτει έναν πολύπλοκο στροβιλισμό από κορυφογραμμές, λοφίσκους και κορυφές. Η εικόνα του SRU αποκαλύπτει παγοκύστες μέσα στο The Platypus που έχουν πλάτος πολλών χιλιομέτρων, διακόπτοντας τις γραμμές στην περιοχή.
Αυτή είναι μόνο μια γεύση του τι θα έχουμε σε λίγα χρόνια. Η NASA σχεδιάζει να εκτοξεύσει το Europa Clipper στα τέλη του 2024. Το διαστημικό σκάφος θα φτάσει στην Ευρώπη το 2030 και θα αρχίσει να κάνει κύκλους γύρω από το δορυφόρο για να χαρτογραφήσει την επιφάνεια και την εσωτερική δομή του. Ίσως ακόμη και να προσδιορίσει αν ο ωκεανός έχει συνθήκες που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη ζωή.
[via]
