Ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι πρωτεΐνες που βρίσκονται στο «αίμα» των στρειδιών έχουν βακτηριοκτόνες ιδιότητες και μπορούν να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα ορισμένων κοινών αντιβιοτικών, η χρήση των οποίων έχει επηρεαστεί αρνητικά από την παγκόσμια αύξηση της ανθεκτικότητας στα φάρμακα.
Μια νέα μελέτη με επικεφαλής ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Southern Cross της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία, ανακάλυψε ότι οι πρωτεΐνες στο αίμα των μαλακίων όχι μόνο έχουν βακτηριοκτόνες ιδιότητες, αυξάνοντας την πιθανότητα ενός νέου αντιβιοτικού, αλλά και αυξάνουν την αποτελεσματικότητα ορισμένων υφιστάμενων αντιβιοτικών.
«Οι περισσότεροι οργανισμοί διαθέτουν φυσικούς αμυντικούς μηχανισμούς για να προστατεύονται από τη μόλυνση», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης καθηγήτρια Kirsten Benkendorff από τη Σχολή Επιστημών και Μηχανικής του Πανεπιστημίου. «Τα στρείδια φιλτράρουν συνεχώς βακτήρια από το νερό, οπότε είναι ένα καλό μέρος για να ψάξουμε για πιθανά αντιβιοτικά».
Η παρούσα μελέτη βασίστηκε σε προηγούμενη εργασία των ερευνητών, στην οποία εντόπισαν πρωτεΐνες στην αιμολέμφο του στρειδιού Sydney Rock Oyster που ανέστειλαν τον Streptococcus pneumoniae, βακτήρια που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος όπως η πνευμονία. Σε ορισμένα ασπόνδυλα, συμπεριλαμβανομένων των στρειδιών, η αιμόλεμφος είναι το ισοδύναμο του ανθρώπινου αίματος.
Τα βακτήρια μπορεί να είναι δύσκολο να σκοτωθούν. Μπορούν να σχηματίσουν βιοϋμένια, μια κοινότητα μικροοργανισμών που συγχωνεύονται σε μια κολλώδη προστατευτική «θήκη» που επιτρέπει στα βακτήρια να προσκολλώνται σε βιολογικές επιφάνειες και τα προστατεύει από τα αντιβιοτικά και το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα βακτηριακά βιοϋμένια έχουν συμβάλει στην παγκόσμια αύξηση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά, η οποία έχει δημιουργήσει σοβαρό κίνδυνο για την υγειονομική περίθαλψη, περιορίζοντας τις θεραπευτικές επιλογές.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι πρωτεΐνες της αιμολέμφου που δοκίμασαν επέδειξαν αντιβακτηριακή δράση, ιδίως στα είδη στρεπτόκοκκου S. pneumoniae, που αναφέρθηκε παραπάνω, και S. pyogenes, που προκαλεί λοίμωξη του λαιμού και αμυγδαλίτιδα. Οι πρωτεΐνες παρενέβησαν επίσης στις ικανότητες των βακτηρίων να σχηματίζουν βιοφίλμ.
«Διαπιστώθηκε ότι οι πρωτεΐνες της αιμολέμφου των στρειδιών αποτρέπουν τον σχηματισμό βιοφίλμ και διαταράσσουν τα βιοφίλμ, έτσι ώστε τα βακτήρια να παραμένουν διαθέσιμα στην έκθεση σε αντιβιοτικά σε χαμηλότερες δόσεις», δήλωσε η Benkendorff. «Η αιμόλεμφος περιέχει ένα μείγμα πρωτεϊνών με γνωστές αντιμικροβιακές ιδιότητες. Αυτές μπορεί να δρουν για την άμεση θανάτωση των βακτηρίων, καθώς και για την παρεμπόδιση της προσκόλλησής τους στην επιφάνεια των κυττάρων».
Επιπλέον, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι πρωτεΐνες της αιμολέμφου βελτίωσαν την αποτελεσματικότητα των συμβατικών αντιβιοτικών αμπικιλλίνη, γενταμικίνη, τριμεθοπρίμη και σιπροφλοξασίνη κατά δύο έως 32 φορές έναντι κλινικά σημαντικών βακτηρίων. Εκτός από τα είδη στρεπτόκοκκου, οι πρωτεΐνες αύξησαν την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών κατά των Pseudomonas aeruginosa και Klebsiella pneumoniae (και οι δύο προκαλούν λοιμώξεις του αίματος και πνευμονία), Moraxella catarrhalis (προκαλεί λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος) και Staphylococcus aureus (“χρυσός σταφυλόκοκκος”, προκαλεί συνήθως λοιμώξεις του δέρματος και των μαλακών μορίων, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρές λοιμώξεις του αίματος, των οστών και των αρθρώσεων και πνευμονία). Η αμπικιλλίνη, η γενταμικίνη, η τριμεθοπρίμη και η σιπροφλοξασίνη είναι μεταξύ των αντιβιοτικών στα οποία τα βακτήρια έχουν αναπτύξει αξιοσημείωτη αντοχή παγκοσμίως.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι πρωτεΐνες της αιμολέμφου βρέθηκαν ασφαλείς και μη τοξικές για τα ανθρώπινα πνευμονικά κύτταρα. Όμως, το να μεταφερθούν αυτά τα ευρήματα της μελέτης από εδώ και πέρα σε όλη τη διαδρομή της διαδικασίας ανάπτυξης φαρμάκων μέχρι να υπάρξει ένα ασφαλές και αποτελεσματικό νέο φάρμακο στην αγορά αναμένεται να πάρει πολύ χρόνο και χρήμα. Από την άλλη πλευρά, με την παγκόσμια αγορά φαρμάκων που βασίζονται στη θάλασσα να προβλέπεται ότι θα αξίζει 9,2 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2034, δεν θα είναι δύσκολο να βρεθούν χρηματοδότες.
[via]
